براساس يافته هاي باستان شناسي، بتکده يا معبد آرتميس (يا ديانا) و مجسمه آرتميس در شهر افسوس و نزديکي کليساي اس تي جن(که انجيل يوحنا در آن توسط اس تي جن نوشته شده)در سال 560 قبل از ميلاد به دستور کرزوس پادشاه ليديه بنا نهاده شد.اين بنا با ابعاد 130متر در 79 متر بر 120 ستون 20 متري و از جنس مرمر استوار گرديده بود که در وسط بنا نيز مجسمه آرتميس قرار داشت . اين معبد 200 سال بعد در شب تولد اسکندر مقدوني در يک آتش سوزس عمدي تخريب گرديد اما مدتي بعد بدستور اسکندر بازسازي شد و تا 300 سال پس از ميلاد مسيح پابرجا بود اما با افول شهر افسوس غارت شد و نهايتا سيلي ويرانگر کل معبد را در گل و لاي مدفون کرد و امروزه تنها دو ستون از آن بناي با عظمت باقي مانده است.
