ایا صوفیه (یونانی: Ἁγία Σοφία ، به معنی "حکمت مقدس" ترکی: ایاصوفیه) این مسجد که امروزه به موزه تبدیل شده، قبلاً کلیسای ارتدکس یونان بوده است. این کلیسا در سال 1584 به مسجد تبدیل شد که در شهر ترابزون و شمال شرقی ترکیه واقع شده است. قدمت آن به قرن سیزدهم میلادی باز می گردد که ترابزون پایتخت امپراتوری Trebizond بود که در نزدیکی ساحل و دو مایلی غرب از محدوده های شهر قرون وسطایی واقع شده است. این یکی از چند ده آثار به جا مانده از دوره ی بیزانس است که هنوز هم در این منطقه وجود دارد. این مسجد "به عنوان یکی از بهترین نمونه های معماری بیزانس" تلقی می شود.
ایا صوفیه در زمان سلطنت مانوئل اول بین سالهای 1238 و 1263 در ترابزون ساخته شد. قدیمی ترین نقاشی های حک شده در کلیسا شامل تاریخ های 1291 و 1293 است. پس از فتح این شهر در سال 1461، این کلیسا احتمالاً به مسجدی تبدیل شد و نقاشی های برهنه آن پوشانده شد. محققان دیگر می گویند که تا سال 1584 این کلیسا به مسجد تبدیل نشده بود. درب بعدی این صومعه تا اواخر سال 1701، مورد استفاده راهبان قرار می گرفته. این احتمال وجود دارد كه راهبان به تدریج این کلیسا را ترك كرده اند زیرا در زمان فتح ترابزون بدست ترکان عثمانی این راهبان از شهر اخراج شده بودند به همین علت برای اینکه مورد آزار و اذیت قرار نگیرند به تدریج از کلیسا خارج شدند.
در طول جنگ جهانی اول و برای مدت کوتاهی، این شهر توسط ارتش روسیه اشغال شد و از آن به عنوان بیمارستان و انبارهای پیش ساخته استفاده می شد. پس از آن، از این کلیسا به عنوان یک مسجد استفاده می کردند تا سال 1964 هنگامی که به موزه تبدیل شد که تا به امروز نیز باقی مانده است.
.webp)
کلیسای ایا صوفیه نمونه مهمی از معماری به جامانده از دوره ی بیزانس است که با یک گنبد مرکزی بلند و چهار طاق بزرگ ستون که از وزن گنبد و سقف روی این ستون ها می باشد، تشکیل شده است. در زیر گنبد یک سنگفرش فرقه ای Opus از سنگ های چند رنگ ساخته شده. این کلیسا با یک نقشه متقاطع ساخته شده است، اما با شکل بیرونی که به لطف ایوان های برجسته شمالی و جنوبی شکل صلیبی را به خود می گیرد. این سازه 22 متر طول، 11.6 متر عرض و 12.7 متر ارتفاع دارد. نقاشی های اواخر قرن سیزدهم، که در دوران مرمت دانشگاه ادینبورگ فاش شده است، مضامین عهد جدید را نشان می دهد. نقش برجسته های برجسته خارجی و تزئینات سنگی دیگر مطابق با سنت های محلی است که یافت شده. 24 متر از غرب کلیسا یک برج ناقوس بلند است که 40 متر ارتفاع دارد که در سال 1427 ساخته شده است و یک نمازخانه کوچک در طبقه دوم آن قرار دارد. دیوارهای داخلی برج ناقوس در نقاشی های دیواری پوشیده شده است. همچنین اخترشناسان محلی به عنوان یک رصدخانه مورد استفاده قرار می دادند.
با اینکه این موزه هم اسم موزه و مسجد معروف ایا صوفیه استانبول می باشد، اما اصلا شبیه به آن نیست. مسجد ایا صوفیه استانبول یک اثر فوق العاده است که به عنوان نماد این شهر نیز میان گردشگران معروف می باشد. البته به غیر از استانبول و ترابزون یک مسجد هم اسم هم در شهر ایزنیک ترکیه نیز موجود است. شما در سفر با تورهای ترکیه می توانید از آن ها دیدن نمایید.
.webp)
وقتی در میان این موزه قدم می زنید از تصاویر زیبایی که بر دیوار ها حک شده است تعجب خواهید کرد. این نقاشی ها تقریبا پانصد سال قدمت دارند. برخی می گویند این کلیسا توسط دریانوردانی که می خواستند در سفر ها جان سالم به در ببرند و به برکت برسند ساخته شده است.
این موزه در چهار کلیومتری غرب ترابزون، در نزدیکی دریای سیاه واقع شده است. شما همه روزه از ساعت 9 صبح تا 17 بعداز ظهر می توانید از این موزه بازدید نمایید. هزنیه ورود به این موزه برای بازدید کنندگان رایگان می باشد. در تور ترابزون از این موزه زیبا بازدید نمایید.
.webp)
