کلیسای ننه مریم ارومیه، دومین کلیسای جهان

کلیسای ننه مریم ارومیه یک کلیسای باستانی از دوران آشوری است که در شهر ارومیه، استان آذربایجان غربی، ایران واقع شده است. طبق نظر مورخان و باستان شناسان دومین کلیسای قدیمی جهان بعد از کلیسای بیت لحم در فلسطین است. کلیسای بیت لحم مکانی است که حضرت مسیح در آن به دنیا آمده است.

نمایی از ساختمان کلیسای ننه مریم

معرفی کلیسای ننه مریم ارومیه

کلیسای ننه مریم در مرکز شهر قرار دارد و همچنین در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده است. نکته جالب این است که این کلیسا فقط از سنگ و ملات و ساروج ساخته شده است و سقفی کوتاه دارد و برای عبور از در کوتاه آن باید سر خود را خم کنید. همچنین بر خلاف سایر کلیساها باید کفش خود را نیز درآورید.

کارشناسان باستان شناسی براساس بررسی و مطالعه معماری داخلی، گنبدها، طاق ها و ستون ها، این بنا را به دوره ساسانی نسبت می دهند. برخی مورخان آشوری و مسیحی اعتقاد دارند که این بنا در ابتدا آتشکده ای برای زرتشتیان بوده است که کاهنان زرتشتی در آن عبادت می کردند.

تابلوهای نقاشی این بنای تاریخی

داستان ساخت کلیسای ننه مریم

در زمان تولد عیسی مسیح، سه موبد زرتشتی ستاره ای درخشان را مشاهده کردند که به سمت شرق حرکت می کرد. آن ها آن را نشانه ای از تولد مسیح دانستند و برای ملاقات او به اورشلیم سفر كردند. پس از بازگشت آن ها آتشکده را به یک کلیسا تبدیل کردند. زیرا پس از آن دین مسیحیت را پذیرفته بودند. این داستان روی سنگ های این بنا حکاکی شده بود اما اکنون از آن جدا شده و در موزه کی یف اوکراین نگهداری می شود. طبق گفته های مختلف حداقل یکی از این سه مرد ذکر شده در زیرزمین این کلیسا دفن شده است، زیرا کلیسایی که در محل تولد حضرت عیسی (ع) در بیت لحم ساخته شده اولین و کلیسای مقدس مریم در همان زمان ساخته شده است.

فضای داخلی بنا

مدت کوتاهی قبل از جنگ جهانی اول، توسط روس ها به یک کلیسای ارتدکس روسی تبدیل شد. در اوایل دهه 1960، این کلیسای قدیمی مرمت شد و یک کلیسای مدرن با گلدسته در مجاورت کلیسای باستانی ساخته شد. کارشناسان باستان شناسی براساس بررسی و مطالعه معماری داخلی، گنبدها، طاق ها و ستون ها، کلیسای مریم را به دوره ساسانی نسبت می دهند.

این کلیسا که قدیمی ترین کلیسای جهان است در سال 1342 شمسی یک سالن برای برگزاری مراسم نیز به خود اضافه کرده است.

مانند همه کلیساهای محلی، ورودی این مکان نسبتاً كوچك است و برای رسیدن به سالن اصلی، باید از پلکان عبور كنید. این ساختمان شامل یک محراب، چندین اتاق، یک دهلیز و سالن اصلی است. 

ساختمان قدیمی کلیسا متعلق به دوران ساسانیان است و طراحی داخلی آن ترکیبی از معماری ساسانیان و اشکانیان است.

نوشته سر در ورودی

بازدیدکنندگان معروف

یک شاهزاده چینی به نام بافری، که در بازسازی آن در سال 642 میلادی مشارکت داشت و نامش را نیز بر روی سنگی بر دیوار کلیسا حکاکی کرده است. این شاهزاده در مسیر خود به بین‌النهرین در این مکان اقامت داشته و آن را مرمت می کند. همچنین مسافر مشهور ایتالیایی مارکو پولو نیز در بازدید خود این کلیسا را در کتابش توصیف کرده است.

سنگ قبر موجود در محوطه

معماری

جدا از افسانه ها و داستان ها ، بنای اصلی این کلیسا به دوران ساسانیان (224-642) با عناصر معماری اشکانیان (247 پیش از میلاد - 224 میلادی) نیز برمی گردد. بنابراین کلیسای ننه مریم از قدیمی ترین کلیساهای جهان و شاید دومین کلیسای جهان بعد از کلیسای بیت لحم (محل تولد حضرت مسیح) در فلسطین است.

کلیسای ننه مریم ارومیه از دو جهت عمده با کلیساهای دیگر متفاوت است. این مکان تزئینات خاصی ندارد و بسیار ساده طراحی شده است و کف آن با فرش های دستباف ایرانی پوشانده شده است.فضای داخلی کلیسا مانند سایر کلیساها نیست و عکسی از قدیسین مسیحی در آن دیده نمی شود.

دلیل این سادگی، اعتقاد آشوریان به ساده بودن مکان های مذهبی است. اما این سادگی به گونه ای است که نظر بازدیدکنندگان را به فضای معنوی خود جلب می کند.

کلیسای سنت ماری یا همانطور که به نام ننه مریم (حضرت مریم) نیز شناخته می شود توسط سنگ‌های نامنظم سنگ و راهروها و سقف های کوتاه ساخته شده است و تابلوهای نقاشی در آن قرار دارد. در این تابلوها، تصاویری حضرت مسیح در حالت های مختلف دیده می شود. برخلاف اکثر کلیساها هیچ نیمکتی برای نشستن وجود ندارد اما فقط یک نیمکت مخصوص سالمندان در انتهای آن قرار گرفته است و همچنین بازدید کنندگان باید قبل از ورود کفش های خود را در بیاورند.

راهرو و سقف کوتاه

کلیسای ننه مریم ارومیه چندین بار بازسازی شده است و از لحاظ سبک چندان یکنواخت نیست و به کلیسای آشور شرقی (شرق آشور) معروف است و متعلق به مسیحیان آشوری است. آشوری های ایران با حدود 50 هزار نفر جمعیت و عضو مجلس ایران به عنوان اقلیت مذهبی و زبانی هستند. امروزه تنها بخش کوچکی از آشوریان هنوز در شهر ارومیه و مناطق نزدیک آن زندگی می‌کنند.

سوالات متداول

✅ کیسای ننه مریم در کجا قرار دارد و در کدام شهر است؟

این کلیسا در شهر ارومیه و در استان آذربایجان غربی قرار دارد.

✅ آدرس دقیق کلیسای ننه مریم کجاست؟

آدرس این کلیسا به این شرح است: ارومیه، خیابان امام خمینی، خیابان خیام جنوبی، پشت کلیسای آنجلیک، کلیسای ننه مریم

✅ ساعت بازدید کلیسای ننه مریم به چه صورت است؟

ساعات بازدید محدودیتی ندارد و همه روزه به غیر از روزهای تعطیل برای بازدیدکنندگان باز است.

مطالب بیشتر در مورد کلیساهای تاریخی دنیا را در ادامه بخوانید:

✔چند حقیقت جالب درباره کلیسای سنت باسیل در مسکو
✔ کلیسایی پر از شبح در جمهوری چک
✔ کمی با شگفتیهای کلیسای نوتردام آشنا شوید