در این مقاله می‌خوانید
[ نمایش ]مسجد سلیمانیه استانبول یکی از بزرگترین مساجد شهر و از بناهای باشکوه تاریخی است که در میان گردشگران، محبوبیت ویژه‌ای دارد. این مسجد که بر فراز یکی از هفت تپه استانبول واقع شده، نمادی از قدرت و عظمت امپراتوری عثمانی و یکی از شاهکارهای معماری اسلامی است که به‌هیچ‌وجه نباید دیدن آن را از دست داد. در ادامه این مطلب، قصد داریم شما را با مسجد سلیمانیه استانبول بیشتر آشنا کنیم و اطلاعات مربوط به این مسجد ممتاز را در اختیارتان بگذاریم.
مسجد سلیمانیه ترکیه که بعد از ایاصوفیه، دومین مسجد باشکوه و بزرگ از میان مساجد استانبول است بر فراز تپه‌ای در محله فاتح، بخش اروپایی شهر قرار دارد. این مسجد به‌دلیل موقعیت خود، چشم‌اندازی زیبا از شاخ طلایی و تنگه بسفر را به نمایش می‌گذارد که در کنار معماری فوق‌العاده‌اش، سبب جذب گردشگران زیادی می‌شود.
مسجد سلیمانیه به دستور پادشاه بزرگ عثمانی، سلطان سلیمان ساخته شد و به‌عنوان نمادی شگفت‌انگیز از عظمت این پادشاه، در تاریخ عثمانی شناخته می‌شود. ناگفته نماند که این مسجد، خانه یکی از بزرگترین کتابخانه‌های اسلامی جهان است؛ کتابخانه‌ای که گنجینه‌ای بزرگ از کتب اسلامی و خطی محسوب می‌شود.
مسجد سلیمانیه در ترکیه به دستور سلطان سلیمان اول در بالای یکی از تپه‌های شهر ساخته شد. ساخت این مسجد هشت سال طول کشید و در نهایت، در سال 1557 تکمیل شد. سلطان سلیمان طولانی‌ترین حکومت در امپراتوری عثمانی (1520-1566) را داشت و از آنجایی که پس از فتح قسطنطنیه، خود را چهارمین حاکم قدرتمند عثمانی می‌دانست، دستور داد تا چهار مناره در حیاط اندرونی مسجد ساخته شوند.
این مسجد در واقع، یک نماد تاریخی از حکومت عثمانی و نشانی از قدرت سلطان سلیمان محسوب می‌شود. مسجد سلیمانیه در جریان آتش‌سوزی بزرگ سال 1660، که دو‌سوم استانبول را ویران کرد، آسیب قابل توجهی دید و یک قرن بعد گنبد آن در اثر زلزله فروریخت. با این حال، پس از هر ویرانی، دوباره بازسازی شد و تاکنون، به‌خوبی شکوه و عظمت خود را حفظ کرده است.
معمار برجسته دوران عثمانی، یعنی استاد سینان، معماری مسجد سلیمانیه را به‌شکلی استادانه انجام داده است. در واقع، امروزه، نما و معماری مسجد سلیمانیه، گویای هنر و توانمندی این استاد بزرگ بوده است. استاد سینان به‌دلیل توانایی بی‌نظیر خود در ساخت بناهای مختلف در دوران عثمانی، به‌عنوان « معمار ارشد سلطنتی» شناخته می‌شد و تا مدت 50 سال، این لقب متعلق به او بود.
بسیاری از آثاری که امروزه، از دوران عثمانی باقی مانده‌اند، به دستان توانای استاد سینان ساخته شده‌اند. بد نیست بدانید که مسجدی که سلطان سلیمان دستور داد تا برای یادبود پسر فقیدش، ولیعهد محمد ساخته شود هم اثری از استاد سینان است.
پلان مسجد سلیمانیه و معماری شگفت‌انگیز آن، ترکیبی از معماری دوره بیزانس و معماری اسلامی است که زیبایی و شکوه آن را می‌توانید به‌وضوح تماشا کنید. این مسجد یک گنبد اصلی به ارتفاع 53 متر و چند گنبد کوچک برای تزئین و زیبایی بیشتر دارد. تزئینات مجلل گنبدها دارای طرح‌های پیچیده‌ای از مروارید، عاج و مرمر همراه با کنده‌کاری‌های ظریف هستند. داخل مسجد با کاشی‌های زیبای ایزنیک و شیشه‌های رنگی تزیین شده است و حس آرامش و احترام به مکان را به بازدیدکنندگان القا می‌کند.
شما می‌توانید شاهد ظریف‌ترین سبک معماری در تزئین ستون‌ها باشید. همچنین محراب مسجد توسط کاشی‌های ایزنیک و آیات قرآن تزئین شده‌اند. هر گوشه‌ای از حیاط مسجد که در بخش غربی آن واقع شده، مناره‌ای وجود دارد. مناره‌های اصلی هم به ارتفاع حدود 76 متر، در دو طرف صحن اصلی قرار دارند. همچنین داخل مسجد سلیمانیه، امکاناتی مانند حمام عمومی، آشپزخانه، بیمارستان، کاروان‌سرا و مدرسه وجود دارند که در آن زمان، در نوع خود بسیار منحصربه‌فرد بوده است.
نمای داخلی مسجد سلیمانیه استانبول
همان‌طور که اشاره کردیم، علاوه بر ساختمان اصلی مسجد، این عمارت شامل بخش‌های دیگری هم می‌شود که برخی از آن‌ها، امروزه هم کاربرد دارند. در ادامه، بخش‌های مختلف مسجد سلیمانیه یا مسجد خرم سلطان در استانبول را به شما معرفی می‌کنیم.
عماری اصلی مسجد را می‌توان مهمترین بخش آن دانست که در حال حاضر، برای برگزاری مراسم مذهبی و نماز جماعت از آن استفاده می‌شود. گنبدهای تزئین‌شده زیبا، ستون‌ها مرمری و محراب مسجد با کاشی‌های ایزنیک دیدنی‌اش، از بخش‌های عمارت اصلی مسجد هستند.
در این حمام باستانی شما می‌توانید به‌طور کامل، جزئیات و سبک حمام‌های ترکی را مشاهده کنید. امروزه، این حمام قابل استفاده نیست و جزو بخش گردشگری مسجد محسوب می‌شود تا بازدیدکنندگان بتوانند از معماری و بخش‌های زیبای آن دیدن کنند.
کتابخانه مسجد سلیمانیه استانبول یکی از مهمترین بخش‌های آن و بزرگترین کتابخانه نسخ خطی در ترکیه است که یکی از گسترده‌ترین مجموعه‌های نسخ خطی اسلامی در جهان را حفظ می‌کند. در حال حاضر، این مجموعه شامل حدود 100 هزار جلد نسخه خطی و 50 هزار کتاب چاپی می‌شود. توصیف موضوعی مجموعه‌ها سخت است، اما می‌توان گفت که اغلب آن‌ها، به موضوعاتی مانند حقوق و فقه، احکام، متون و مواعظ اخلاقی، علومی مانند منطق، بلاغت و صرف‌ونحو و... می‌پردازند.
موزه مسجد سلیمانیه که به آن موزه اسلامی هم می‌گویند، محل نگهداری بسیاری از اشیای خود مسجد و دوره‌های مختلف حکومت اسلامی است. در این موزه شما می‌توانید آثاری مانند انواع لوازم خطاطی، ظروف چینی و فلزی، برخی وسایل حمام سلیمانیه، لباس‌های منسوب به اهل بیت (ع)، نسخه‌هایی قدیمی از قرآن کریم و دیگر آثار تاریخی را تماشا کنید.
در زمان‌های قدیم اکثر مساجد به‌گونه‌ای بودند که تاجران بتوانند برای استراحت در آن‌ها اتراق کنند و افراد فقیر هم به آن‌جا پناه ببرند. سلطان سلیمان، به‌عنوان محبوب‌ترین پادشاه عثمانی، دستور داد تا مهمان‌سرایی برای پذیرایی از تاجران و افراد بی‌پناه در مسجد ساخته شود. در کنار آن، آشپزخانه‌ای هم برای تامین غذای این افراد ساخته شد که امروزه، رستورانی فوق‌العاده برای سرو انواع غذاهای ترکی است.
نمای داخلی مسجد سلیمانیه استانبول
بیمارستان مسجد با حدود 20 اتاق، یکی از مجهزترین مراکز درمانی در دوران عثمانی بوده است و امروزه، ارتش ترکیه به‌عنوان کارخانه چاپ از آن استفاده می‌کند. ناگفته نماند که معماری عمارت بیمارستان هم بسیار باشکوه و دیدنی است.
یکی دیگر از بناهای قابل توجه مسجد، ساختمان مدرسه آن است. این مدرسه در دوران عثمانی، برای یادگیری مباحث دینی و دیگر علوم به کودکان، مورد استفاده قرار می‌گرفت.
در جنوب صحن اصلی مسجد، آرامگاه سلطان سلیمان بزرگ، کسی که دستور ساخت مسجد را داد، قرار دارد. خود سلطان سلیمان، در زمان حیاتش، دستور ساخت این آرامگاه را داد تا بعد از مرگش، در آن دفن شود. در جوار او، آرامگاه همسر محبوبش، خرم سلطان قرار دارد. بخش‌های مختلف مقبره خانوادگی سلطان سلیمان، با سنگ‌های نفیس و کاشی‌های ایزنیک تزئین شده که به ابهت آرامگاه می‌افزایند.
از دیگر افراد مهمی که در مسجد سلیمانیه دفن شده‌اند، می‌توان به استاد سینان؛ معمار مسجد، سلطان سلیمان دوم، سلطان احمد، دختر، خواهر و مادر سلطان سلیمان اشاره کرد.
متاسفانه مسجد سلیمانیه، در طول سالیان عمر خود، اتفاقات ناگواری را پشت سر گذاشته است که به معماری و ساختار آن آسیب زده‌اند. البته مسجد بین سال‌های 2007 تا 2010، به‌طور کامل ترمیم و بازسازی شد، اما همین‌ها، باعث تغییراتی در شکل اصلی آن شدند. در ادامه اطلاعاتی درباره ویرانی‌هایی که مسجد از سر گذرانده است، در اختیارتان می‌گذاریم.
در سال 1660 آتش‌سوزی گسترده‌ای در استانبول اتفاق افتاد که به دو‌سوم استانبول، به علاوه مسجد سلیمانیه آسیب زد. بعد از آن، به دستور سلطان مهمت چهارم، معمار فوساتی اقدام به بازسازی مسجد کرد. تغییراتی که هنگام بازسازی صورت گرفتند، باعث شدند تا معماری مسجد به سبک باروک تغییر کند و به طرح اصلی آن آسیب وارد شود.
در سال 1766، زلزله‌ای در استانبول رخ داد که باعث ویرانی بخش از مسجد و فروریختن بخشی از گنبد شد. بازسازی‌های لازم در اواسط قرن 19 صورت گرفتند که باز هم باعث تغییراتی در شکل اصلی مسجد شدند.
تصویری از محوطه بیرونی مسجد سلیمانیه استانبول
در طول جنگ جهانی دوم، مسجد دوباره دچار آتش‌سوزی شد. دلیل آن استفاده از حیاط مسجد به‌عنوان انبار اسلحه بود که منجر به آتش‌گرفتن مهمات و انفجار حیاط مسجد شد. این انفجار آسیبهایی به بنای اصلی مسجد وارد کرد. مجددا مسجد در سال 1956، مرمت شد؛ اما بازسازی‌های اصلی، همان‌گونه که اشاره کردیم، بین سال‌های 2007 تا 2010 انجام شدند.
اگر برایتان سوال است که «چگونه از تکسیم به مسجد سلیمانیه برویم؟» باید بگوییم که سه راه پیش روی شماست؛ استفاده از مترو، اتوبوس و تاکسی. بهترین روش، استفاده از متروی میدان تکسیم است که با راهنمای متروی استانبول شما را در عرض 7 دقیقه، با هزینه حدود 3 دلار به ایستگاه Vezneciler می‌رساند. از این ایستگاه تا مسجد، حدود 9 دقیقه پیاده‌روی دارید.
روش دیگر استفاده از اتوبوس خط 66 است. این اتوبوس با هزینه 1 تا 5 دلار، طی 10 دقیقه شما را به ایستگاه Eminönü می‌برد و از آن‌جا باید 10 دقیقه، پیاده تا مسجد بروید. سریع‌ترین روش هم، طی‌کردن مسیر با تاکسی، در 4 دقیقه و با هزینه حدود 6 دلار است.
مسجد سلیمانیه در راهنمای سفر به استانبول در بخش اروپایی استانبول، بر فراز تپه‌ای در منطقه فاتح واقع شده است و نمایی رو به تنگه بسفر دارد.
مسجد سلیمانیه استانبول آدرس:
Süleymaniye, Prof. Sıddık Sami Onar Cd. No:1, 34116 Fatih/İstanbul, Türkiye
مسجد سلیمانیه هر روز از ساعت 8 صبح تا 6 عصر پذیرای گردشگران مختلف از سراسر دنیاست. البته هنگام برگزاری مراسم‌های مذهبی و نماز جماعت، امکان بازدید برای افراد وجود ندارد. اگر هم قیمت بلیط مسجد سلیمانیه استانبول برایتان سوال است، باید بگوییم که این مسجد هیچ هزینه ورودی از شما نمی‌گیرد و کاملا رایگان، می‌توانید از این بنای باشکوه دیدن کنید.
در اطراف مسجد سلیمانیه، مکان‌های دیدنی دیگری از شهر استانبول وجود دارند که می‌توانید از فرصت استفاده کنید و سری هم به آن‌ها بزنید. برخی از معروف‌ترین جاهای دیدنی استانبول در اطراف مسجد سلیمانیه عبارتند از:
عکسی از مسجد رستم پاشا
مسجد سلیمانیه یکی از بناهای باشکوه و دیدنی شهر استانبول است که مقصد محبوبی در بین تمام گردشگران محسوب می‌شود. این مسجد، در زمان حکومت عثمانی، به دستور سلطان سلیمان بزرگ، به‌عنوان نمادی از عظمت حکومتش ساخته شد و از طریق آن، توانست در ذهن مردم جاودانه بماند. ما در این مطلب سعی کردیم به معرفی مسجد سلیمانیه استانبول بپردازیم و هر آنچه که باید درباره آن بدانید را در اختیارتان بگذاریم. شما می‌توانید برای بازدید از این مسجد، تور استانبول را رزرو کنید تا ضمن بازدید، اطلاعات لازم درباره تمام بخش‌ها هم در اختیارتان قرار گیرند. شما هم اگر اطلاعات جالب و کاربردی دیگری درباره مسجد سلیمانیه دارید، در بخش نظرات با ما به اشتراک بگذارید.
سوالات متداول
1. مسجد سلیمانیه در استانبول چه ویژگی‌های برجسته‌ای دارد؟
مسجد سلیمانیه توسط معمار بزرگ عثمانی، معمار سینان ساخته‌شده در سال ۱۵۵۷ میلادی، یکی از معروف‌ترین و بزرگترین مساجد استانبول است. این مسجد ترکیبی زیبا از معماری اسلامی و عثمانی را به نمایش می‌گذارد و با داشتن گنبدها و مناره‌های بلند، باغ‌های آرامش‌بخش و چشم‌اندازهای دیدنی به تنگه بُسفر، مورد توجه بسیاری از بازدیدکنندگان قرار می‌گیرد. این مسجد همچنین محل دفن سلطان سلیمان قانونی و همسرش خرم سلطان است.
2. چه زمانی می‌توان از مسجد سلیمانیه بازدید کرد؟
مسجد سلیمانیه هر روز باز است و معمولاً در ساعات بین نمازها برای بازدیدکنندگان آزاد است. با این حال، زمان دقیق باز و بسته شدن آن ممکن است با توجه به فصل‌ها و مناسبت‌های مذهبی متغیر باشد. بازدیدکنندگان توصیه می‌شود قبل از ورود، از لباس‌های مناسب استفاده کنند و هنگام نماز، به دلیل احترام به معتقدان، بازدیدکنندگان می‌توانند تنها در بخش‌های مجاز حضور یابند.
